Wpływ witaminy D na przebieg choroby Covid 19

Rozpoczęły się szczepienia przeciw koronawirusowi jednak ich efekty poznamy za kilka lub za kilkanaście miesięcy. Do tej pory nie udało się opracować skutecznego leku, który gwarantowałby powrót do zdrowia wszystkim zakażonym, jak zatem chronić się przed Covid-19?. Dystans społeczny, noszenie maseczek, dezynfekcja to obecnie najbardziej sprawdzone metody walki z pandemią ale warto również dbać o dobrą odporność organizmu. Tutaj z pomocą na pewno przychodzi witamina D. Zanim jednak przejdziemy do najnowszych badań i informacji na temat roli witaminy D w przebiegu zakażenia Covid 19, kilka najważniejszych informacji na temat jej pozytywnego oddziaływania na nasz organizm.

Witamina D to grupa związków chemicznych: witaminy D1 (kalcyferolu), witaminy D2 (ergokalcyferolu) i witaminy D3 (cholekalcyferolu). Zaliczana jest do najważniejszych substancji dbających o zdrowie i prawidłowy rozwój człowieka . Witamina D tak na prawdę nie jest witaminą lecz prohormonem , ponieważ ludzki organizm potrafi ją wytwarzać. Nazywana jest często witaminą słońca, organizm wytwarza ją pod wpływem promieniowania słonecznego. W wyniku zachodzących w naszym organizmie przemian biochemicznych na bazie cholekalcyferolu powstaje najbardziej istotna z punktu widzenia zdrowia aktywna postać witaminy D3 – kalcytriol. Witamina D rozpuszcza się w tłuszczach , nie jest wydalana z organizmu wraz z moczem lub potem tylko magazynowana w tkance tłuszczowej i wątrobie.

Witamina D – właściwości

Witamina D została odkryta w 1922 roku przez amerykański badacza Elmera McColluma, od tego czasu setki badań i publikacji naukowców na całym świecie potwierdziły ogromny jej wpływ na wiele obszarów naszego organizmu

• Nie ulega wątpliwości, że witamina D ma związek z prawidłową odpornością naszego organizmu na zakażenia wirusowe, bakteryjne i grzybicze. Pełni istotną rolę w zmniejszeniu ryzyka zachorowania i przebiegu zakażeń górnych dróg oddechowych powodowanych przez wirusy. Badania wykazały, że witamina D bierze udział w różnych mechanizmach obrony przeciwzakaźnej: m.in. przez wzmocnienie naturalnych barier fizjologicznych np. błony śluzowej układu oddechowego, poprzez utrzymywanie jej szczelności oraz stymulując wytwarzanie defensyn i katelicydyny, białek o silnych właściwościach przeciwdrobnoustrojowych. Zmniejsza produkcję cząsteczek prozapalnych (np. TNFα) oraz zwiększa produkcję cząsteczek przeciwzapalnych (np. intrleukiny10). Chroni w ten sposób organizm przed bardzo groźnym zjawiskiem tzw. burzy cytokinowej, która w obecnych czasach pandemii Covid19 jest często odpowiedzialna za bardzo ciężki przebieg choroby.
• Ma bardzo duży wpływ na prawidłowe funkcjonowanie naszego układu kostnego oraz naszych zębów – ponieważ wspomaga wchłanianie oraz wykorzystanie wapnia i fosforu
• Wpływa na prawidłowe działanie układu nerwowego i mięśniowego, odpowiada za utrzymanie odpowiedniego stężenia wapnia we krwi, który jest niezbędny w procesie przechodzenia impulsu nerwowego i skurczu mięśni
• Zapobiega cukrzycy, stymulując wydzielanie insuliny, a co za tym idzie utrzymuje prawidłowy poziom glukozy we krwi
• Witamina D3 w połączeniu z wapniem pomaga w profilaktyce nadciśnienia tętniczego i chorób z nim związanych Badania pokazały że niskie stężenie witaminy D w organizmie może powodować zwiększenie aktywności reninowej osocza, prowadzić do zwapnienia tętnic wieńcowych, podnosić wartości ciśnienia tętniczego krwi i zwiększać ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego
• Odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i dobre samopoczucie, chroni przed depresją, obniżonym nastrojem czy otępieniem. Niski poziom witaminy D3 może powodować dyskomfort, uczucie zmęczenia i przygnębienie.
• Pełni istotna rolę w początkowym okresie ciąży gdyż bierze udział w procesach związanych z zagnieżdżeniem zarodka zmniejszając ryzyko poronienia.

Poziom witaminy D w organizmie

Przeprowadzane badania wykazały, że 90% populacji w Polsce ma czasowy lub stały niedobór witaminy D w organizmie. Aby osiągnąć odpowiednie stężenie wystarczy codzienna przebywać na słońcu przez 15 minut, w godzinach 10: 00 -15:00, bez stosowania kremów z filtrami. W naszych warunkach klimatycznych synteza w skórze jest wystarczająca od kwietnia do września, gdy wystawione jest na promieniowanie słoneczne 18% powierzchni ciała. Optymalne stężenie witaminy D w organizmie dla osób dorosłych to wartości 31-50 ng/ml, dla młodzieży granicę tą wyznacza stężenie 23 ng/ml, dla osób starszych – 40 ng/ml. Stężenia poniżej 30 ng/ml mogą zaburzać wchłanianie wapnia. Poziom witaminy D3 w zakresie 11-20 ng/ml uznaje się za umiarkowany niedobór, natomiast stężeniu poniżej 10 ng/ml jest to ciężki niedobór.

Osoby szczególnie narażone na niedobór witaminy D
– z chorobami układu sercowo-naczyniowego m.in. z nadciśnieniem tętniczym
– z chorobami nowotworowymi
– z nawracającymi zakażeniami układu oddechowego
– w podeszłym wieku
– cierpiące na reumatoidalne zapalenie stawów
– z otyłością
– z cukrzycą
– z niewydolnością nerek
– z chorobami zapalnymi jelit
– z nadczynnością i niedoczynnością tarczycy
– z atopowym zapaleniem skóry
– z astmą oskrzelową

Suplementacja witaminy D

Najczęściej stosowaną w Polsce i Europie substancją do suplementacji i leczenia niedoboru witaminy D jest cholekalcyferol (D3), W stanach Zjednoczonych wykorzystywany jest również ergokalcyferol (D2 ) W Polsce witamina D3 dostępna jest bez recepty w dobowych dawkach 400, 500, 800, 1000, 2000, 4000 IU. Witamina D3 jest również dostępna w preparatach multiwitaminowych, Profilaktyczne dawkowanie witaminy D powinno być zindywidualizowane w zależności od wieku, masy ciała, pory roku, diety i trybu życia. Zalecana dawka dobowa witaminy D:
Dzieci od 1-10 lat – 600-1000IU
Młodzież w wieku 11-18 lat – 800-2000IU
Dorośli w wieku 19-75 lat – 800-2000IU
Seniorzy powyżej 75lat – 2000-4000IU
Osoby otyłe 1600-4000IU
Zanim rozpoczniemy przyjmowanie witaminy D warto skonsultować się ze swoim lekarzem, który zleci wykonanie badania które określi jej poziom stężenia w naszym organizmie i na podstawie wyniku badań ustali dzienna dawkę. W innym wypadku możemy doprowadzić do sytuacji nadmiaru witaminy D w organizmie Objawy nadmiaru witaminy D w organizmie
• nudności i wymioty
• bóle brzucha
• złe samopoczucie
• brak apetytu
• zaparcia
• osłabienie
• wzmożone oddawanie moczu
• bóle głowy
• bóle oczu
• pocenie się
• powiększona wątroba
• powiększona śledziona
• świąd skóry

Najczęściej występujące skutki nadmiaru witaminy D w organizmie ludzkim należy:
• zaburzenia pracy serca
• gromadzenie się wapnia w tętnicach
• deformacja płodu u kobiet w ciąży
• choroby układu kostnego u noworodków
• kamica nerek lub pęcherzyka żółciowego

Wpływ niedoboru witaminy D na przebieg COVID-19

Od kilku miesięcy naukowcy prowadzą badania na temat roli witaminy D w leczeniu zakażenia Covid 19. Z dotychczasowych analiz wynika, że witamina D nie zwalcza bezpośrednio SARS-CoV-2 ale może wspomóc organizm w walce ze skutkami zakażenia. Jej wyższy poziom jest przyczynowo związany z mniejszym ryzykiem zachorowania na Covid 19 oraz powoduje łagodniejszy przebieg choroby, pomaga uniknąć tzw. burzy cytokinowej, czyli potencjalnie śmiertelnej reakcji immunologicznej związanej z dodatnim sprzężeniem zwrotnym między cytokinami , a komórkami odpornościowymi krążącymi we krwi. Białko C-reaktywne (CRP) jest markerem burzy cytokinowej. Im silniejsza reakcja w zainfekowanym organizmie tym wyższa wartość CRP we krwi. Badania wykazały, że 81,5% pacjentów z ciężkim przebiegiem COVID-19 miało wysokie wartości CRP. Wśród przypadków, które łagodniej przeszły chorobę, wysoki poziom CRP odnotowano tylko u 56.5%. Wyższy poziom CRP w wielu przypadkach powiązany był z niedoborem witaminy D.
Naukowcy z Wielkiej Brytanii z Queen Elizabeth Hospital Foundation Trust przeanalizowali poziom witaminy D wśród mieszkańców 20 europejskich krajów. Dane te porównali z liczbą przypadków zachorowań oraz zgonów z powodu SARS-CoV-2. Okazało się , że w regionach, gdzie poziom witaminy D był niższy odnotowano wyższą ilość infekcji koronawirusa oraz większą śmiertelność wśród osób zarażonych.
Swoje badania opublikowali również naukowcy Northwestern University w Chicago. Z ich raportu wynika że ciężka postać COVID-19 rozwinęła się wśród 17% zakażonych z niskim poziomem witaminy D. Wśród zakażonych z prawidłowym poziomem witaminy D odsetek tej wynosi 14%. Badania wykazały, że chorzy którzy mieli co najmniej 30 ng/mL 25-hydroksywitaminy D (tę substancję mierzy się, aby sprawdzić stężenie witaminy D we krwi) w większości łagodniej przechodzili chorobę, rzadziej wymagali tlenoterapii lub podłączenia do respiratora, mniej tez osób zmarło.
Biorąc pod uwagę niski koszt leczenia witaminą D , zaleca się podawanie jej tym, którzy są najbardziej narażeni na niedobór – osoby w podeszłym wieku, z chorobami współistniejącymi – a także wszystkim tym, którzy sa szczególnie narażeni COVID-19 oraz wystąpienia poważnych skutków tej choroby. Zgodnie ze stara doktryna „Lepiej zapobiegać niż leczyć” warto profilaktycznie brać witaminę D. Nie tylko może pomóc w razie zakażenia koronawirusem ale wpłynie na ogólna poprawę funkcjonowania organizmu.